Firma Tadeks Fertig Haus od ponad 26 lat zajmuje się produkcją budynków i konstrukcji prefabrykowanych. Od początku działalności posiada w 100% polski kapitał i wspiera rozwój lokalnego rynku. W 1998 roku otrzymała Certyfikat Technologiczny DIN 1059 nadany przez Instytut MPA LGA w Norymbergii, który otworzył ekspansję firmy na rynki europejskie. Jakość, precyzję i staranność wykończenia firmy doceniono między innymi w: Austrii, Włoszech, Holandii, Szwecji, Francji, Norwegii, Belgii, Anglii i Niemczech. Domy budowane są w oparciu o sprawdzone standardy i normy jakościowe, zaś konstrukcja budynku powstaje z certyfikowanego drewna konstrukcyjnego i jest wykonywana w nowoczesnym zakładzie produkcyjnym w kontrolowanych warunkach.

Tadeks Fertig Haus jest jedną z najdłużej działających w Polsce firm, która specjalizuje się w produkcji domów i konstrukcji prefabrykowanych w technologii ciężkiego prefabrykatu drewnianego. Na czym ona polega i dlaczego postawili Państwo na tę technologię?

Technologia polega na przygotowaniu prefabrykatów, czyli gotowych elementów ścian wewnętrznych, stropu i dachu, które zostały wcześniej przycięte pod wymiar w hali produkcyjnej przez maszyny CNC. Prefabrykat to pewnego rodzaju puzzel, który jest transportowany na plac budowy za pomocą samochodu ciężarowego, a następnie stawiany przy użyciu dźwigu bezpośrednio na wcześniej przygotowaną płytę fundamentową. Inwestorzy często porównują montaż takiego budynku do składania klocków Lego.

Posiadamy swoje biuro projektowe, które w oparciu o nasze rozwiązania przygotowuje projekt konstrukcyjny i montażowy, a także wykwalifikowaną kadrę monterską.  Dzięki temu dopasowujemy elementy zgodnie z wytycznymi projektowymi w bardzo krótkim czasie.

Wśród zalet budownictwa drewnianego często wymienia się krótki czas budowy. Proszę powiedzieć, jak to wygląda w praktyce?

Jest to z pewnością jedna z ważniejszych zalet. Ponad 95% inwestorów, z którymi mamy do czynienia, kredytuje swoje inwestycje. W związku z tym, zależy im na szybkim czasie realizacji przedsięwzięć, ponieważ koszty uruchomienia i spłaty kredytu są spore, a gdy szybko nie korzystamy z inwestycji - dodatkowo frustrujące. Stawiając dom w technologii murowanej, należy wybudować fundamenty, wymurować ściany, postawić konstrukcję dachu i pozostawić budynek na okres kilku miesięcy, aby wilgoć, która powstała podczas prac murarskich i z działających podczas budowy czynników zewnętrznych, odparowała a sam budynek ustabilizował się. Skutek jest taki, że aby wysuszyć taki „jednoroczny” dom murowany, nawet przez pięć lat musi być on ogrzewany prawie dwa razy bardziej niż wtedy, gdy nie będzie już w nim wilgoci technologicznej. Cały proces, jeśli jest wykonany poprawnie technologicznie, zajmuje bardzo dużo czasu. W przypadku naszej technologii, wszystko przygotowywane jest w hali produkcyjnej w warunkach kontrolowanej temperatury i wilgotności, zaś na prowadzenie prac nie wpływają czynniki atmosferyczne czy pory roku. Jeśli chodzi o sam czas wybudowania budynku, wiele zależy od jego architektury i stopnia skomplikowania projektu - niektóre budynki są wykonywane w hali produkcyjnej w kilka dni, inne relatywnie dłużej w zależności od skomplikowania. Przyjmując jako punkt odniesienia 100-metrowy parterowy budynek o prostej bryle z dachem dwuspadowym, jego prefabrykacja w zakładzie zajmuje zwykle 4-6 dni, a czas montażu na gotowej płycie fundamentowej to ok. 1-2 dni. Następnie przechodzi się do dalszych cyklów technologicznych, takich jak rozprowadzenie instalacji wewnątrz budynku, izolacja wewnętrzna i zewnętrzna oraz położenie pokrycia dachowego. Proces ten trwa ok. 2-3 miesięcy. Dla zdeterminowanych inwestorów moment od postawienia pierwszej ściany na fundamencie do wprowadzenia się zajmuje niespełna 4 miesiące.

Jakie inne zalety tej technologii może Pan wskazać?

Drewno jako surowiec naturalny posiada zdolność do samoregulacji wilgotności i stwarza niepowtarzalny, zdrowy mikroklimat wewnątrz budynku, który jest trudny do uzyskania w przypadku zastosowania innych technologii. Badania przeprowadzone na rynku skandynawskim potwierdzają, że w krajach, gdzie budownictwo drewniane jest szeroko rozwinięte, statystyczny mieszkaniec domów drewnianych żyje o kilka lat dłużej.

Kolejną zaletę stanowi z pewnością trwałość i długowieczność konstrukcji. Widać to na przykładzie najstarszych domów drewnianych o konstrukcji szkieletowej w Europie, które liczą kilkaset lat i zachowane są w zadziwiająco dobrym stanie. Biorąc pod uwagę dzisiejszy dostęp do nowoczesnych rozwiązań technologicznych i materiałów, budynki drewniane są wyjątkowo trwałe i ciepłe.

Oprócz tego, warto raz jeszcze podkreślić, że budowa takiego obiektu może odbywać się również w sezonie zimowym - wyjątek stanowią prace mokre. Poza fundamentami, dom drewniany nie wymaga żadnych prac mokrych, jak betonowanie czy murowanie. Pozwala to na większą elastyczność w realizacji inwestycji i łatwiejsze dostosowanie jej harmonogramu do sytuacji osobistej. W budownictwie murowanym ciężko jest oszacować, kiedy budynek będzie gotowy do użytku. Wiąże się to z często występującymi problemami, jak błędy projektowe, niedobór materiałów, poszukiwanie wykwalifikowanych ekip, czekanie na odpowiednie warunki atmosferyczne czy finalne oszacowanie kosztu inwestycji.

W naszym zakładzie, prefabrykacja przeprowadzana jest pod wysokim rygorem jakościowym i wykonawczym, ponieważ dopuszczalna granica błędu dla wyprowadzania kątów czy płaszczyzn ścian wynosi do +/- 0,5 mm. Tego rodzaju precyzji wykonania nie sposób uzyskać podczas prac prowadzonych bezpośrednio na budowie, ponieważ większość prac wykonywana jest przez człowieka.

Zainteresowanie technologiami budownictwa drewnianego za granicą, np. w krajach skandynawskich, jest dużo większe niż w Polsce. Z czego to wynika?

Na pewno ma na to wpływ edukacja. Przystępując do budowy domu, np. indywidualnego, na początku mamy kontakt z architektem, którego postrzegamy jako osobę posiadającą odpowiednią wiedzę i będącą w stanie nam doradzić w różnych kwestiach. Niestety, ponad 90% współpracujących z nami architektów wdraża rozwiązania bazujące wyłącznie na technologii murowanej i żelbetowej. Nie prezentują oni inwestorom nowych rozwiązań i korzystają głównie z tych powszechnie dostępnych, na które jest popyt.

Drugim czynnikiem, który na to wpływa, jest nasza mentalność. Kiedy widzimy, że sąsiedzi stawiają domy murowane, nie chcemy być inni i również się na takie decydujemy. Przy analizie wad i zalet technologii drewnianych pojawiają się dodatkowo stereotypowe wątpliwości, czy taki dom się nie spali albo nie przewróci go silniejszy wiatr. Jeśli chodzi o Skandynawię, tam tendencje są zupełnie odwrotne niż w Polsce i powstaje tam dużo więcej budynków drewnianych lub w szkielecie drewnianym. W związku z tym, należy zadać sobie pytanie, czy powinniśmy iść w ślad za bogatymi krajami odnoszącymi zyski czy też pozostać przy swoich metodach.

Co Pana zdaniem przyśpieszyłoby rozwój technologii budownictwa w naszym kraju?

Myślę, że budowanie świadomości w społeczeństwie względem dostępnych na rynku rozwiązań oraz wskazanie na istnienie firm, które są w stanie wykonać dany projekt w dowolny sposób - tak, aby spełniał standardy tego rodzaju budownictwa, czyli o bardzo dobrej izolacyjności i wysokiej energooszczędności. Kiedy klient nie ma wiedzy na temat alternatywnych technologii, mimowolnie wybiera gotowe i bardziej popularne rozwiązania. Dodatkowo, na polskim rynku panuje przekonanie, że budynki w technologii drewnianej można wykonać wyłącznie w prostej bryle oraz o niewielkich wymiarach. Nic bardziej mylnego - proszę zobaczyć nasze realizacje, ogranicza nas wyłącznie nasza wyobraźnia.    

Inny problem, z którym się mierzymy, dotyczy firm próbujących budować w tej technologii, ale popełniających przy tym wiele błędów wykonawczych. Skutkuje to rozpowszechnieniem się negatywnych opinii i wrzucaniem wszystkich producentów „do jednego worka”. Tym samym, technologie drewniane są uznawane za niepoprawne z powodu braku odpowiednich fachowców lub wiedzy. Na rynku funkcjonuje jednak dużo firm, które potrafią podołać temu zadaniu i wykonać budynki drewniane w naprawdę rzetelny sposób.

W Państwa ofercie znajduje się budowa domów energooszczędnych, pasywnych, biologicznych czy zero-energetycznych. Które z wymienionych rozwiązań cieszą się największą popularnością i jakie tendencje można zaobserwować na rynku polskim?

Najbardziej popularna jest technologia wysoce energooszczędna. W zasadzie każdy projekt, z którym przychodzi do nas inwestor, jesteśmy w stanie przekonwertować i zrealizować w standardzie wysoce energooszczędnym. Jeśli chodzi o budownictwo pasywne, pod uwagę należy wziąć cały cykl budowlany. Szczególnie istotny jest proces projektowania takiego obiektu, podczas którego uwzględnia się jego usytuowanie względem stron świata, rozmieszczenie odpowiedniego rodzaju izolacji, instalacji wewnętrznych i wiele innych czynników, które należy wziąć pod uwagę wybierając ten wariant budowy. Budynki biologiczne wciąż nie cieszą zbyt dużą popularnością wśród polskich klientów i inwestorów, chociaż można zaobserwować wzrost zapytań w tym zakresie. Nasza firma stawiała biodomy już pod koniec lat 90-tych. Były to bardzo zaawansowane cykle budowlane, podczas których stosowano 100-procentowe rozwiązania bio, np. uszczelnianie okien lnem, użycie glinianych tynków czy izolowanie wełną drzewną. Takie rozwiązania są jednak znacznie droższe od tych wykorzystywanych w budynkach energooszczędnych, co powoduje, że tylko nieliczni inwestorzy wybierają ten standard.

Dlaczego o domach wykonanych w technologiach drewnianych mówi się, że są energooszczędne? Czy osiągniecie lepszych wskaźników dotyczących energooszczędności w przypadku technologii prefabrykowanej jest prostsze niż w technologii murowanej?

Jeśli chodzi o spełnianie norm technicznych, osiągnięcie odpowiedniej wartości współczynnika energetycznego jest dużo prostsze w technologii budownictwa prefabrykowanego w szkielecie drewnianym, gdzie funkcję izolacyjną pełni cała przegroda. W przypadku budownictwa murowanego, zasadnicza konstrukcja musi być uzupełniona o dodatkowe warstwy od strony zewnętrznej w celu optymalizacji budynku pod względem wymaganego współczynnika przenikania ciepła. Tak skonstruowana przegroda może mieć nawet pół metra grubości, ale pod względem izolacyjności będzie odpowiadać ścianie cieńszej nawet o 15 cm, wykonanej w technologii drewnianej. Wskazuje to na znaczące rozbieżności zarówno w ponoszonych kosztach, jak i dostępnej przestrzeni użytkowej, która przy małych budynkach jest bardzo ważna.

Ponadto, drewniane budynki szkieletowe inaczej niż budynki murowane akumulują ciepło. Nagrzane konstrukcje murowane z czasem oddają swoje ciepło, podczas gdy w budynkach szkieletowych działa to na zasadzie termosu, gdzie niskim nakładem energetycznym jesteśmy w stanie utrzymać oczekiwaną temperaturę, a sam proces osiągania odpowiedniej temperatury jest zdecydowanie krótszy.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przyznało firmie Tadeks Fertig Haus nagrodę w konkursie Dom z klimatem za realizację projektu budynku jednorodzinnego klasy premium, który został wzniesiony w holenderskiej miejscowości Bloemendaal. W konkursie oceniano m.in. jakość architektoniczną, wpływ inwestycji na klimat oraz zgodność z zasadami wiedzy technicznej w zakresie projektowania i wykonawstwa ze szczególnym uwzględnieniem poprawności konstrukcji drewnianej. Dlaczego właściwe zaprojektowanie i wykonanie budynków drewnianych są tak istotne?

Na początku warto zaznaczyć, że dotyczy to nie tylko budownictwa drewnianego - każdy rodzaj konstrukcji powinien być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby podkreślić jej walory. W budownictwie szkieletowym, opierającym się na konstrukcji drewnianej czy stalowej, szczególne znaczenie ma szczelność budynku. Nawet najbardziej szczelne okno, które nie zostanie zamontowane poprawnie, nie spełni swojej funkcji. Zjawisko niekontrolowanego przenikania ciepła (infiltracji i eksfiltracji) nie powinno występować, ponieważ przekłada się to na zwiększone koszty związane z ogrzewaniem budynku – niestety jest to bardzo popularne zjawisko przy obecnie wykonywanych inwestycjach deweloperskich w technologiach murowanych w Polsce. Właściwe zaprojektowanie, a następnie wykonanie budynku wymaga spełnienia szeregu norm i wytycznych, dotyczących przede wszystkim zapewnienia odpowiedniej izolacji najsłabszych elementów, takich jak np. okna połaciowe, łączenia ścian zewnętrznych i stropów czy poprawna izolacja i szczelność.

Dlaczego do budowy należy używać certyfikowanego drewna konstrukcyjnego i czym charakteryzuje się taki materiał?

W budownictwie powinno się używać wyłącznie drewna certyfikowanego z tego względu, że taki materiał jest odpowiedniej klasy i posiada wymaganą wytrzymałość na obciążenia np. C24 i C30. Dzięki temu, konstruktorzy mogą mieć pewność co do poprawności obliczeń i stosowanych rozwiązań. Poza tym, zapewnienie właściwej klasy drewna wpływa nie tylko na statykę budynku. Odpowiednie przygotowanie drewna będzie miało kluczowe znaczenie także w momencie wybuchu pożaru, ponieważ możemy być wówczas pewni, że materiał posiada odpowiednie właściwości i ognioodporność. Stosowanie certyfikowanego drewna konstrukcyjnego stanowi zatem priorytet.

Na czym polega impregnacja drewna i czy preparaty stosowane w tym procesie są ekologiczne?

W naszej firmie nie stosujemy preparatów do impregnacji drewna z uwagi na fakt, że klient bądź inwestor decydujący się na budowę domu wykonanego z ekologicznych materiałów nie chce, aby jakiekolwiek związki chemiczne zakłócały mikroklimat wewnątrz budynku. Z drugiej strony, nawiązuje to do wcześniej zadanego pytania na temat certyfikowanego drewna konstrukcyjnego. Taki materiał przechodzi proces impregnacji już podczas obróbki surowca w tartaku. Tam też suszony jest do odpowiedniej wilgotności (15%), dzięki czemu zyskuje odporność na działanie czynników biologicznych. Podsumowując, lepiej kupić drewno dobrej jakości niż używać chemikaliów do mokrego drewna, które posiada dużo większą wilgotność i jest o wiele bardziej podatne na degradację i czynniki zewnętrzne.

Jakie rozwiązania na rzecz ochrony klimatu zastosowano w nagrodzonym budynku?

Przede wszystkim, jest to budynek w konstrukcji drewnianej, co już stanowi o jego ekologiczności. Wykonanie budynku murowanego i wytworzenie materiałów budowlanych wiążą się z ogromnym zużyciem energii, któremu towarzyszy emisja dwutlenku węgla do atmosfery. Drewno ma natomiast zdolność do akumulacji CO₂ i jego magazynowania. Można przyjąć, że jeden budynek szkieletowy w technologii drewnianej jest w stanie zaabsorbować wszystkie zanieczyszczenia wygenerowane przez budynek murowany, które wydostają się do atmosfery.

W nagrodzonym obiekcie inwestor zdecydował się na liczne rozwiązania związane z pozyskiwaniem energii naturalnej. Do ogrzewania obiektu zastosowano dwie pompy ciepła z odwiertami geotermalnymi, gdzie jedna pompa zasila lewą stronę budynku, a druga prawą (w której znajduje się basen). Wprowadzono pełną wentylację mechaniczną, a także zamontowano instalację fotowoltaiczną. Dodatkowo, w przegrodach ścian zewnętrznych zamontowano wodne ogrzewanie ścienne, które akumuluje swoją energię na naturalnie upalanej cegle, zamontowanej bezpośrednio na konstrukcji drewnianej. Zamierzeniem inwestora było niejako „wyzerowanie” budynku - tak, aby energia pozyskana z zewnątrz mogła zrekompensować zapotrzebowanie energetyczne budynku. Co do zasady, również ilość tworzyw sztucznych miała być ograniczona do minimum, np. wykonano okna drewniano/aluminiowe i zrezygnowano z wszelkiego rodzaju elementów wykonanych z sztucznych materiałów.

W jaki sposób zastosowanie tych rozwiązań wpłynęło na koszty utrzymania i użytkowania budynku?

To jest naprawdę duża różnica. W porównaniu z budynkiem w konstrukcji murowanej, są to koszty eksploatacji niższe o nawet 60-80%. Nakład energii wniesionej do osiągnięcia pożądanej temperatury będzie znacznie mniejszy niż w budownictwie murowanym, gdzie proces ogrzewania długo trwa, wymaga sporego nakładu energetycznego i jest mało efektywny.

Jakie inne innowacyjne systemy i instalacje umożliwiające ograniczenie zużycia energii lub redukcję powstawania zanieczyszczeń wykorzystują Państwo podczas realizacji projektów?

Obecnie najbardziej popularnym rozwiązaniem jest fotowoltaika. Poza tym, wielu inwestorów decyduje się na inwestycje w odnawialne źródła energii, np. pompy ciepła z odwiertami geotermalnymi. Systemy te umożliwiają ograniczenie zużycia energii w istotnym stopniu, niemniej najbardziej skuteczna będzie poprawna architektura, właściwa izolacja, konstrukcja budynku i jego szczelność.

Co powiedziałby Pan inwestorom, którzy stoją przed wyborem – dom drewniany czy murowany?

Przekonanie osób niepewnych do technologii drewnianej jest bardzo trudne. Prezentujemy inwestorom przede wszystkim zalety tej technologii oraz wskazujemy potencjalne zyski finansowe, jakich mogą się spodziewać przy jej wykorzystaniu. Obecnie koszty budowy w różnych technologiach są do siebie zbliżone, ale zyski energetyczne i związane z nimi oszczędności na rachunkach oraz korzyści środowiskowe są największe w prefabrykowanej technologii drewnianej. Warto postawić na dom drewniany, bo to dom, który się o(d)płaci.