Unihouse jest jedną z największych, europejskich firm w branży budownictwa modułowego. Z powodzeniem realizuje projekty ma rynku norweskim, szwedzkim, duńskim czy polskim. Budynki modułowe produkowane przez Unihouse znajdują szereg zastosowań takich jak hotele, pawilony handlowe czy budynki wielorodzinne. Jednym z tych budynków jest KALDNES DOCKSIDE BYGG F, który został nagrodzony w konkursie „Dom z klimatem”. Konkurs Ministerstwa Klimatu i Środowiska gromadzi inwestycje sprzyjające ochronie klimatu i wykorzystujące drewno jako surowiec budowlany. 

Postanowiliśmy przybliżyć szczegóły projektu i realia działania na rynku budownictwa drewnianego „od kuchni” – w rozmowie z przedstawicielami firmy Unihouse, panem Sławomirem Kiszyckim, wiceprezesem Zarządu Unihouse SA. oraz panem Romanem Jakubowskim, Dyrektorem Handlowym i Członkiem Zarządu Unihouse SA. Korzystając z okazji, jeszcze raz serdecznie gratulujemy zwycięstwa w konkursie.

Wybudowany w norweskim mieście Tønsberg budynek wielorodzinny KALDNES DOCKSIDE BYGG F, którego firma Unihouse jest generalnym wykonawcą, został nagrodzony w konkursie Ministerstwa Klimatu i Środowiska „Dom z klimatem”. Na czym polega wyjątkowość tego budynku i jakie sprzyjające ochronie klimatu rozwiązania zostały w nim zastosowane?  
Budynek jest częścią projektu, który cały jest wyjątkowy. Zamienił dawną portową dzielnicę miasta w nowoczesną dzielnicę mieszkaniową i biznesową. Budynek jest zlokalizowany 100 km na południe od Oslo, na „wejściu” do Fjordu Oslo, z pięknymi widokami i z bogatą żeglarską wikińską tradycją. Jesteśmy dumni, że mogliśmy dotychczas wykonać 4 budynki w tej inwestycji.

Na początek warto podkreślić, że wspomniany budynek  ma 5 kondygnacji modułowych, a moduły są wykonane w konstrukcji drewnianej. Drewno to jedyny materiał budowlany odradzający się w przyrodzie. Jedno drzewo pochłania rocznie około 7 kg CO2, co z kolei przekłada się bezpośrednio na jakość życia ludzi.  Mikroklimat budynku drewnianego jest bardziej przyjazny dla żyjących w nim osób, ze względu na mniejszą emisję różnego rodzaju substancji zawartych w materiałach budowlanych, w porównaniu do budynków z pustaków, gazobetonów itp. powszechnie stosowanych w Polsce. Wracając do samego budynku, oprócz wysokiej jakości przegród (ścian, dachu, podłóg) zastosowaliśmy również rozwiązania pozwalające na ograniczenie zużycia energii cieplnej, w tym wentylację z odzyskiem ciepła, ogrzewanie podłogowe wodne i duże przeszklenia, które w norweskim klimacie są bardzo ważne.

Kolejnym aspektem, uzyskanym dzięki maksymalnemu stopniu prefabrykacji  budynku w naszej fabryce w Bielsku Podlaskim, jest minimalizacja negatywnego wpływu prowadzonej budowy na otoczenie i mieszkających tam ludzi. Moduły Unihouse były wykonywane w fabryce wraz z meblami i instalacjami, gotowymi łazienkami, z położonymi płytkami oraz wyposażeniem i jako gotowe mieszkania dostarczane na teren inwestycji. Niektórym trudno w to uwierzyć, ale było to możliwe. Nasze moduły miały wielkość około 85 m2 (długość 16 m, szerokość ponad 5,3 m, wysokość ponad 3 m), dzięki czemu mogły się w nich zmieścić gotowe mieszkania.

Czy mieszkania w technologii drewnianej cieszą się dużym zainteresowaniem wśród Norwegów?

Mieszkania w technologii drewnianej cieszą się zainteresowaniem wśród Norwegów, Szwedów, generalnie Skandynawów. Występują też w Niemczech, Francji i wielu innych krajach. Budownictwo drewniane jest popularne także w Polsce, jednak głównie w zakresie budownictwa jednorodzinnego, przez co niestety przez wiele lat nie było rozwijane w zakresie budownictwa wielorodzinnego, hotelowego, czy też szeroko rozumianej użyteczności publicznej. Tymczasem w Skandynawii od wieków rozwijano  budownictwo drewniane w bardzo  szerokim zakresie i warto przenieść te wzorce do Polski. Dlaczego nasze dzieci nie mogą chodzić do przyjaznego, ekologicznego drewnianego przedszkola, a potem szkoły? Dlaczego mamy mieszkać w budynkach wykonanych z bloczków betonowych i zastanawiać, czy graniczne wartości pierwiastków promieniotwórczych nie są przekroczone?

Nagrodzony budynek został oddany do użytku w 2018 roku, czy od tamtego czasu Państwa firma realizowała równie duże projekty?

Zrealizowaliśmy wiele ciekawych projektów zarówno w Polsce, jak i w Norwegii np. akademik w Trondheim z 254 pokojami, projekt HeimdalSporten o wysokości 8 kondygnacji i kilka innych projektów mieszkaniowych. W Polsce ciekawymi projektami były dwie placówki opiekuńczo-wychowawcze w Gdańsku czy też realizacja Suntago Village, który składa się z 92 apartamentów hotelowych stanowiących zakwaterowanie gości wodnego parku rozrywki Park of Poland w Mszczonowie.
Podpisaliśmy też umowy na realizację ciekawych projektów w Szwecji i Niemczech. W obu przypadkach aspekt środowiskowy był bardzo ważny. W Szwecji jest to umowa ramowa w programie budowy 26 tys. mieszkań w ciągu kilku kolejnych lat. Została przeprowadzona bardzo długa i dokładna selekcja. Każda z firm startujących w międzynarodowym konkursie zaproponowała wykonania budynków mieszkalnych spełniające wymagane kryteria, w tym postawiony limit cenowy za m2 mieszkania. Finalnie umowy ramowe podpisały 3 firmy, wśród nich Unibep SA z modułami Unihouse. Podczas ostatecznego wyboru firm cena nie stanowiła kryterium wyboru, a zadecydowały następujące parametry: energooszczędność, wskaźnik CO2 oraz czas realizacji zamówienia. Możemy się pochwalić – byliśmy najlepsi w kategorii energooszczędność i termin realizacji. We wskaźniku CO2, czyli wpływie zastosowanych rozwiązań na ilość dwutlenku węgla, który dzięki zastosowanym rozwiązaniom nie dostał się przez rok do atmosfery byliśmy drudzy - dzięki zastosowanym rozwiązaniom ekologicznym np. instalacjom fotowoltaicznym. Zakwalifikował się też szwedzki producent modułów drewnianych oraz firma wykonująca obiekty z prefabrykatów żelbetowych. 

W Niemczech podpisaliśmy zarówno umowę o współpracy z inwestorem, jak i umowę na pierwszą realizację sześciu budynków w Stuttgarcie. Tu również aspekt środowiskowy był bardzo ważny. Inwestorowi zależało zarówno na obiekcie drewnianym, z uwagi na już wcześniej opisywane zalety, jak również ze względu na świetne parametry energetyczne i akustyczne naszych modułów. Na dachu i elewacji budynków zainstalowane będą także panele fotowoltaiczne. 

Z punktu widzenia firmy, mającej duże doświadczenie we wznoszeniu budynków w technologii drewnianej, zarówno w krajach skandynawskich, jak i w Polsce, proszę o opinię: czym różni się skandynawski rynek budownictwa drewnianego od rynku polskiego?                                                            

Jak wcześniej wspomniałem, w Polsce budownictwo drewniane to obecnie głównie budownictwo jednorodzinne i niestety przez wiele lat nie było rozwijane w zakresie budownictwa wielorodzinnego, hotelowego, czy też szeroko rozumianej użyteczności publicznej. Spowodowało to lukę w wiedzy, brak edukacji na uczelniach technicznych, brak fachowców i wiedzy związanej z fizyką tego typu budowli i ich ochrony pożarowej.

To czego nam brakuje, rynek skandynawski już ma – realizacje, badania naukowe, kadry techniczne.  
Bardzo pozytywne jest to, że my też mamy surowiec w postaci drewna z polskich lasów, który powinniśmy traktować to jak dobro narodowe i musimy się nauczyć wykorzystywać go w kraju.

Z czego wynika duża popularność budownictwa drewnianego w krajach skandynawskich?

Powody są dość proste – chęć życia w zgodzie z naturą, bardzo długie tradycje związane z drewnem i związana z tym bardzo duża wiedza fachowa.

Czy łatwiej jest być generalnym wykonawcą na rynku skandynawskim czy polskim?

Niezależnie od lokalizacji wszędzie trzeba mieć wiedzę – projekty i klienci mają swoją specyfikę. Na pewno w Norwegii jest trudniej, z uwagi na dystans od fabryki i domu, pracę w delegacji. Występują tam też cięższe warunki atmosferyczne, chłodniejsze zimy, większa zmienność pogody za kołem podbiegunowym (m.in. zbudowaliśmy w Tromso 10 budynków), dodatkowo noce polarne wpływające i na samą pracę, ale i na psychikę. Na pewno w Norwegii jest inaczej.

Jakie są główne przeszkody w rozwoju technologii budownictwa drewnianego w naszym kraju? Jakie wzorce możemy czerpać od krajów skandynawskich, aby budownictwo drewniane stało się popularne także w Polsce? 

W Polsce ten typ budownictwa błędnie kojarzony jest z przestarzałą techniką budowy domków holenderskich oraz zabudowy kanadyjskiej z lat 90. Wciąż funkcjonują stereotypy o niskiej jakości i wadliwej konstrukcji, która w każdej chwili może zacząć się rozpadać jak domek z kart. Powszechna jest również obawa przed pożarem. Przecież w XIV wieku Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną – słyszymy od klientów z Polski.

Dzisiaj wygląda to zupełnie inaczej. Technologia budownictwa drewnianego ewoluowała. Drewno jest bardzo dobrym materiałem budowlanym, który – co zostało naukowo udowodnione podczas eksperymentu Instytutu Techniki Budowlanej w sierpniu tego roku – wcale nie jest tak bardzo podatne na ogień. Właściwie zaprojektowany i wykonany obiekt modułowy o szkielecie drewnianym może być tak samo odporny na ogień, jak budynek murowany.

W mojej ocenie podstawą realnego rozwoju budownictwa drewnianego w Polsce jest przede wszystkim zwiększanie świadomości, ilości dostępnych informacji i przykładów tego typu realizacji na świecie. Spójrzmy na rynek Szwecji czy Norwegii, gdzie jest to upowszechnione.

Kluczowy jest też rozwój prawa budowlanego – obecnie nie ma w Polsce przepisów, które w sposób jasny i przejrzysty regulowałyby budownictwo drewniane wielorodzinne. Jest to spora bariera. Każdy nowo powstający budynek drewniany musi zostać indywidualnie dopuszczany do użytkowania przez Straż Pożarną.

Warto jeszcze dodać konieczność edukacji, zarówno na poziomie zawodowym, średnim, a także wyższym. Unihouse od lat pracuje nad uzupełnieniem tej luki. Tu warto się pochwalić – w Bielsku Podlaskim działa technikum, w którym, dzięki staraniom naszej firmy, funkcjonuje profil budowlany o kierunku „budownictwo energooszczędne”, a uczniowie tej szkoły odbywają u nas praktyki zawodowe.
Współpracujemy także z Politechniką Białostocką. Na Wydziale Budownictwa zapoznawaliśmy studentów z technologią modułową, pokazując możliwości zastosowania drewna. Prowadzimy badania w zakresie fizyki budowli i statyki budynków wykonywanych przez Unihouse. Z Wydziałem Architektury współorganizujemy konkurs „Drewno w architekturze” na najlepszą pracę dyplomową o tematyce drewnianej, skierowany do studentów z całej Polski.

Jesteśmy członkiem Stowarzyszenia Energooszczędne Domy Gotowe, zrzeszającego producentów budynków drewnianych, z którym promujemy w Polsce tę technologię, np. przez konferencję „Komunalwood”, poświęconą właśnie budownictwu drewnianemu i skierowaną głównie do samorządowców, czy przez udział w targach branżowych np. „Budma”. 
Współpracujemy także z Instytutem Techniki Budowlanej (ITB), zarówno na płaszczyźnie biznesowej, jak i naukowej. Z uwagi na braki w przepisach potrzebujemy udokumentowania stosowanych rozwiązań badaniami jednostki specjalistycznej, jaką jest ITB. Współpraca ta jest rozszerzona i ukierunkowana na zmianę przepisów technicznych, a także na zaprezentowanie instytucjom (np. Państwowej Straży Pożarnej, rzeczoznawcom czy inspektorom nadzoru) zalet i przewag zastosowania konstrukcji drewnianych w budownictwie.

Wszystkie te działania mają na celu edukację i promocję budownictwa drewnianego w szerokich kręgach – od szkół, poprzez projektantów, aż po instytucje i ustawodawcę.

Dziękuję za rozmowę.

Wywiad przeprowadził: Dominik Broda